Hiệu quả mô hình sản xuất thuốc lá chất lượng cao tại Hà Quảng

Vụ sản xuất thuốc lá năm 2022 là năm thứ 2 Công ty TNHH Sản xuất thương mại và dịch vụ Trần Minh tiếp tục phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện phương thức thuê đất người dân đầu tư trồng thuốc lá nguyên liệu chất lượng cao tại địa bàn 2 xã Lương Can, Cần Yên với diện tích 10,7 ha, tăng hơn 1 ha so với vụ sản xuất năm 2021. Khi triển khai mô hình, doanh nghiệp (DN) đầu tư hệ thống tưới tiêu tự động, trồng thuốc lá theo đúng kỹ thuật, áp dụng phủ ni lon 2 mảnh và bón phân một lần. Việc sử dụng nilon 2 mảnh tạo độ ẩm cho cây, hạn chế tình trạng cỏ mọc, nhất thoát phân bón, không bị mất công làm cỏ, vun xới và nilon có thể tái sử dụng trong vòng 4 năm, góp phần giảm chi phí trong sản xuất.

Qua đánh giá, đây là phương thức sản xuất mới giải quyết được nhiều vấn đề còn hạn chế trong sản xuất nông nghiệp như: DN chủ động trong đầu tư, áp dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, hạn chế tình trạng tranh mua, tranh bán sản phẩm. Sản xuất được tổ chức theo hướng tập trung, đồng bộ, hiệu quả. Về phía người dân, khi cho DN thuê đất cũng có nhiều lợi ích khi điều kiện sản xuất và áp dụng khoa học kỹ thuật còn chưa đáp ứng. Trong quá trình DN đầu tư sản xuất, người dân trở thành nhân lực chính trên cánh đồng, được tiếp cận khoa học kỹ thuật mới và trả tiền công theo sức lao động. Ngoài ra, sau vụ trồng thuốc lá, người dân tận dụng diện tích canh tác trồng các cây trồng khác để nâng cao thu nhập, đảm bảo an ninh lương thực ở địa phương. Về lâu dài, khi người dân chủ động trong sản xuất, DN chỉ là đầu mối để cung cấp giống, vật tư nông nghiệp và bao tiêu sản phẩm.

Do chủ động trong tất cả các khâu kỹ thuật nên vụ thuốc lá năm nay cây trồng phát triển tốt, lá to dầy, thân mập, ít sâu bệnh, cây phát triển trung bình từ 29 - 31 lá. Hiện bước vào thu hoạch, sản lượng ước đạt khoảng 34 tấn, cao hơn gần 1 tấn/ha so với thuốc lá trồng thông thường. Toàn bộ diện tích đều sử dụng giống thuốc lá GL7 thích nghi với điều kiện khí hậu, phù hợp với thổ nhưỡng của địa phương, có khả năng kháng bệnh khảm lá, đốm lá, héo rũ do vi rút; hàm lượng nicotin cao.

Gia đình chị Phan Thị Hiền, xóm Nà Việt, xã Lương Can là một trong 50 hộ cho DN thuê đất trồng thuốc lá nguyên liệu. Trong quá trình sản xuất, vợ chồng chị Hiền tham gia làm nhân công làm đất, trồng, chăm sóc bón phân đến hái sấy, bảo quản sản phẩm, tiền công cả 2 vợ chồng chị thu được gần 20 triệu đồng/vụ. Chị Hiền cho biết: Từ khi cho DN thuê đất, chúng tôi vừa có việc làm, thu nhập, lại học hỏi được nhiều kinh nghiệm từ cày ải để đất tơi xốp, trồng cây theo hàng đơn, phủ nilon cho cây hạn chế tình trạng cỏ mọc và phân bón hấp thụ được tốt hơn. Khi cây đến kỳ thu hoạch phải hái những lá đủ độ chín, hái thuốc vào sáng sớm và buổi chiều mát… Tôi thấy đây là cách làm hay đảm bảo lợi ích hài hòa cho người dân và nhà đầu tư. Chúng tôi đã thay đổi tập quán canh tác nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Sau vụ thuốc lá, người dân canh tác các cây trồng khác, nhờ đó mà nguồn thu nhập cũng tăng lên đáng kể so với trước  

Cùng với việc thuê đất sản xuất thuốc lá chất lượng cao, nhà đầu tư tìm tòi, nghiên cứu, áp dụng kỹ thuật mới trong khâu sấy thuốc lá nguyên liệu. Với 12 lò sấy được đầu tư theo công nghệ lò Rocketban thoát ẩm qua đường ống khói, cải tiến thành 4 tầng xà gồ, công suất có thể lên tới 120 - 140 sào/lò và sản lượng thuốc lá có thể đạt tối đa 360 kg sấy khô/lò. Bên cạnh đó, đơn vị còn cải tiến khâu phân loại thuốc lá đưa vào sào. Thay vì sử dụng các vật liệu như thân cây trúc, gỗ làm sào và sử dụng dây để buộc thì công nghệ đóng sào thuốc lá bằng thanh sắt có gắn đinh ép so le đã tăng năng suất lao động lên nhanh gấp 6 lần so với phương pháp cuốn thông thường. Trung bình 2 lao động có thể đóng 250 sào thuốc lá/ngày. Sau sấy cũng thuận tiện trong khâu gỡ lá thuốc ra khỏi sào.

Ông Trần Minh Thường, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại và dịch vụ Trần Minh cho biết: Để nâng cao chất lượng thuốc lá nguyên liệu tại địa bàn đầu tư, chúng tôi quan tâm đổi mới phương thức sản xuất, nhất là việc chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân. Mục đích của việc triển khai mô hình là tìm hướng đi mới trong sản xuất, vừa đảm bảo năng suất, sản lượng, giá trị kinh tế cây trồng, vừa thay đổi tập quán canh tác của người dân; tạo tiền đề sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, sản xuất chuyên canh theo nhu cầu thị trường.

Việc cho thuê đất trồng thuốc lá là cách làm mới trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh, giúp nông dân có thêm việc làm, tăng thu nhập, thay đổi tư duy sản xuất theo hướng hàng hóa. Để mô hình được nhân rộng tại các địa phương, về lâu dài, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục tham mưu cho tỉnh lựa chọn các DN lớn đến khảo sát, thuê đất; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Từ đó hình thành các vùng sản xuất lớn, khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương.